BŞ-nin özəl termonüvə reaktoru şirkəti “Helion Energy” verdiyi açıqlamada, Yer kürəsində günəş enerjisi ilə işləyən, lakin tapılması çətin olan enerji təchizatı üçün ilkin müqavilə çərçivəsində “Microsoft”u təxminən 5 il sonra elektrik enerjisi ilə təmin edəcəyini deyib. Keçən ilin sonunda ABŞ ilk dəfə termonüvə reaksiyasında xalis enerji qazancı əldə edib.
30-dan çox şirkət dünyada iqlim dəyişikliyi ilə bağlı emissiyaları azaltmağa kömək edə biləcək yeni enerji qaynağı üçün rəqabətə hazırlaşır. Bu qaynaqların bir hissəsinin getdiyi “Helion” termonüvə reaktor şirkətinin təsisinin 2028-ci ilə qədər fəaliyyətə başlamasının gözlənildiyi və 50 meqavat və ya daha çox enerji istehsal etməyi hədəflədiyi bildirilib. Bir meqavat adi istifadə ilə təxminən 1000 evin gündəlik ehtiyacını ödəyə bilər. Belə baxanda, 50 meqavat böyük enerji tutumu deyil, lakin termonüvə məsələsinə gəldikdə, bu qədər enerjinin cəmi 5 il ərzində istehsal ediləcəyini söyləmək həqiqətən inqilabidir. “Microsoft”un baş hüquqşünası Brad Smith verdiyi açıqlamada “Helion”un işlərinin “özümüzün uzunmüddətli təmiz enerji hədəflərimizi dəstəklədiyini və şəbəkəyə daha sürətli təmiz enerji gətirmək üçün yeni və səmərəli üsul yaratmaq üçün bazarı inkişaf etdirəcəyini” deyib. Müqavilənin detalları tam paylaşılmayıb.
Universal Translator - “Google”un yeni inqilabi “AI” tərcümə texnologiyası
“Google I/O 2023” tədbiri demək olar ki, süni intellektlə bağlı idi. Proqram nəhəngi bu sahədə bir çox açıqlamalar versə də, “Universal Translator” haqqında ayrıca danışmağa ehtiyac var. Bu yeni model tərcümə sahəsində bir inqilabdır. Belə ki, təcrübə-sınaq dövründə olan bu özəllik originalı ingiliscə olan bir onlayn kursu ispanca tərcümə ilə səsləndirir. Bunun üçün “AI” əvvəlcə nitqi yazıya köçürür, yəni transkripsiya edir, daha sonra ayrı dilə çevirir, sonra nitqi (uyğun üslub və tonla) istədiyiniz dildə yenidən yaradır, sonda videonu elə redaktə edir ki, danışanın dodaqları və səsi üst-üstə düşür. Mükəmməl texnologiyadır, elə deyil? Bir az da konkretləşdirsək, əslində təməldə bir “deepfake” videosu yaradılır, deyə bilərik. Buna görə də, “Google” bu xüsusiyyəti həyatımıza daxil etmək üçün diqqətlə araşdırmalıdır. Manyika bunu “cəsarətlə təhlükəsizlik arasındakı gərginlik” kimi qələmə verərək, tarazlığa nail olmanın çətinliyinə vurğu edir. Sonda qeyd edək ki, bu, post-production komandalarının işini xeyli asanlaşdıra bilən bir texnologiyadır.
Kosmosa getmək daha asan olacaq: “SpaceX” kommersiya tipli kosmik stansiya qurur
Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın ömrünün sonuna yaxınlaşdığı bir vaxtda “SpaceX” və Los-Ancelesdə yerləşən startap Vast ilk kommersiya tipli kosmik stansiyasını qurmaq planlarını açıqlayıb. “SpaceX” stansiyanın əsas modulu olan “Haven-1”i 2025-ci ilin avqustunda aşağı Yer orbitinə göndərmək üçün “Falcon 9” raketindən istifadə edəcək. Tezliklə “Haven-1”ə daha böyük “Vast-1” modulu, ardınca isə 4 astronavtı olan “SpaceX Crew Dragon” kosmik gəmisi qoşulacaq. Ekipaj daha sonra “Crew Dragon” kapsulunda Yerə qayıtmazdan əvvəl təxminən 30 gün əsas stansiyada yaşayıb işləyəcək.
2021-ci ildə kosmik məskunlaşma texnologiyaları üzrə mütəxəssis kimi qurulan “Vast” ilk missiyada 4 oturacağın hamısını satacaq. Onun müştəriləri arasında yerli və beynəlxalq kosmik agentliklərin və elm layihələrində iştirak edən fərdi şəxslərin olması gözlənilir. Qeyd edək ki, qiymət hələ açıqlanmayıb. “SpaceX” 4 ekipaj üzvünə “Falcon 9”da “Crew Dragon” uçuşu, həmçinin kosmik gəminin içərisində evə səyahət üçün təlim keçəcək. Beynəlxalq Kosmik Stansiya 2031-ci ildə istismarını başa vuracağına baxmayaraq, özəl şirkətlər astronavtların aşağı Yer orbitində yaşamağa və işləməyə davam edə bilməsi üçün öz stansiyaları ilə işə başlamağı planlaşdırır.
Google-un yeni böyük dil modeli “PaLM 2” təqdim olundu
“PaLM 2” Google-un yenilənmiş süni intellekt modeli olan “Bard”ın dəstəklənməsi üçün istifadə olunacaq. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, Bard, “ChatGPT”nin potensial rəqibi kimi tanınır. “PaLM 2” Google’s PaLM API, “Firebase” və “Colab” vasitəsilə auditoriyaya təqdim olunub. “Google” modelin necə öyrədildiyi barədə təfərrüatları gizlətməyə çalışsa da, məlum olub ki, “PaLM 2” 540 milyard parametrə malik bir modeldir. Bundan əlavə, “PaLM 2”nin “JAX” və “TPU v4” infrastrukturu üzərində qurulduğu da paylaşılan məlumatlar arasında yer alır. Bundan əlavə, PaLM 2 kod yazmaq və koddakı səhvləri düzəltmək üçün dəstək təklif edir. Model “JavaScript”, “Python”, “Prolog”, “Verilog” və “Fortran” daxil olmaqla 20 proqramlaşdırma dilində təlim keçmişdir. Bundan əlavə, PaLM 2 kodlaşdırma və xəta tapmada Google-un xüsusi modeli olan “Codey”nin əsasını təşkil edir. Yeri gəlmişkən, onu da əlavə edək ki, “Codey” də kod tamamlama və generasiya xidmətinin bir hissəsi olaraq yenicə təqdim olunub.
Heç Elon Musk da məktublarınızı oxuya bilməyəcək. Twitter-dən böyük məxfilik tədbiri
“WhatsApp” ilə məxfilik atışmasının ardınca Elon Musk bu gün bir tvitlə yeniliklər barədə məlumat paylaşıb. Onlardan ən vacibi şəxsi mesajların şifrlənməsi sayəsində hətta “Twitter” rəhbərliyinin və Elon Musk-ın da şəxsi mesajlarınızı görə bilməməsi xəbəridir. Sabahdan etibarən istifadəyə verilməsi gözlənilən özəllik onu vəd edir ki, “Twitter”də məxfilik tədbirləri bir az da gücləndirilir. Həmçinin indi biz şəxsi mesajlarda istənilən mesajı seçərək, cavablaya biləcəyik. Əvvəllər mesajlara yalnız məhdud emojilərlə cavab verə bilirdiksə, indi istədiyimiz emojidən istifadə edərək cavablandırma edə biləcəyik. Bundan əlavə, Musk “Twitter”in səsli və videozəng funksiyası üzərində işlədiyini də ifadə edib.
Açıq mənbəli “AI” kodlaşdırma köməkçisi “StarChat” təqdim olundu
80-dən çox proqramlaşdırma dilini dəstəkləyən və 1 trilyon token üzərində öyrədilmiş BigCode-un “StarCoder”i hazırda kod əsaslı tətbiqlər üçün ən yaxşı açıq mənbə alternativi hesab olunur. Bu modeldə edilən incə sazlamalardan sonra isə “ChatGPT”yə bənzər “StarChat” kodlaşdırma köməkçisi ərsəyə gəldi. Köməkçinin təlimində həm “OpenAI” modellərindən, həm də “GitHub” kitabxanasından istifadə edilib. “StarChat” sizə xətanı tapmaq imkanını verir və gündəlik işlətdiyiniz cümlələrlə istədiyiniz dildə, istədiyiniz kodu yarada bilir. 40 mindən çox danışıq dərsi almış alət inkişaf mərhələsinə yeni qədəm qoysa da, kifayət qədər güclü görünür. Baxmayaraq ki, “StarChat” mükəmməl bir sistem deyil, onunla proqram təminatı sahəsində özünüzü təkmilləşdirə və ya cari layihənizdə prosesləri sürətləndirə bilərsiniz. Hazırda alfa versiyasında demo olaraq təqdim olunan “StarChat”ın çatışmazlıqları digər süni intellekt modellərindəki kimidir. Buradakı linkdən “StarChat” haqqında ətraflı oxuya və istəsəniz, yoxlaya bilərsiniz.
Android 14 əməliyyat sistemi üçün yeni funksiyalar açıqlanıb
Bu funksiyalar arasında ən diqqətçəkənlərdən biri 10 bitlik HDR fotoşəkilləri cəmləşdirən “Ultra HDR” formatıdır. Dəstəklənə bilən texnologiyaya ehtiyacı olan bu yenilik əsasında çəkilmiş 10 bitlik HDR fotoşəkillər “Android 14” cihazlarında tam təfərrüatı ilə nümayiş etdiriləcək. Xüsusilə, yüksək səviyyəli flaqmanlara xitab edən bu infrastruktur daha ətraflı və real görünən fotoşəkillər gətirəcək. Süni intellektlə yaradılan divar kağızlarını Android-ə gətirəcəklərini ifadə edən “Google”, emoji əsaslı divar kağızı yaratma texnologiyasını da Android 14-ün əsas daxili üstünlüyünə çevirəcəklərini əlavə edib. “Android 14” üçün təhlükəsizlik haqqında da yeni məlumatlar var. İndi proqram tərtibatçılarından məkan məlumatlarının 3-cü tərəf şirkətlərlə niyə və nə vaxt paylaşıldığı istənilir. Bu, “Android 14”də istənən zaman bütün ekran və ya sadəcə bir tətbiq interfeysi ilə və ya “ekran paylaşımı” ilə qarşı tərəfə göstərilə biləcək. Yeri gəlmişkən, bildiyiniz kimi, smartfon sənayesində növbəti əsas yenilik “peyk bağlantısı” dəstəyidir. Hazırda “Huawei” və “Apple” tərəfindən fəal şəkildə qəbul edilən dəstək sayəsində mobil rabitənin mövcud olmadığı yerlərdə belə telefonlarla əlaqə saxlamaq mümkün olacaq. Burada məqsəd ilk növbədə, xüsusilə təcili mesajlar olacaq. Şübhə doğurmur ki, istifadədən sonra hər il minlərlə insanın həyatını xilas etmək mümkün olacaq. Bu infrastruktur, həmçinin “Android 14” əməliyyat sistemi tərəfindən dəstəklənir. Xatırladaq ki, Google-un ən əhəmiyyətli adlarından biri olan Hiroshima Lockheimer aylar əvvəl Twitter-də peyk bağlantısı dəstəyinin növbəti Android versiyasında aktivləşdiriləcəyini açıqlamışdı.
Daha çox
Daily
kateqoriyasından
